Afstellen voorderailleur

De voorderailleur

Een voorderailleur moet passen bij het crankstel, of beter bij de diameter van het grootste tandwiel. Er zijn bovendien race en triple-derailleurs. Het verschil zit hem niet in de slag, maar in de vormgeving van de kooi. Triple-derailleurs hebben tegenwoordig een wulps gevormde kooi om de ketting van heel klein naar heel groot te duwen en tillen, maar zijn daardoor niet toe te passen op bladcombinaties die dicht bij elkaar liggen. Wil je met een halfstep (bv 48-44-28) rijden dan moet je je heil zoeken in een slanke racekooi omdat een triplederailleur al met de binnenkooi in de 44 hangt voor de ketting op de 48 ligt. Een ander kritiek punt is dat de hoek die de derailleur maakt met de liggende achtervork moet kloppen. Op een normale fiets gaat dat laatste bijna automatisch goed, maar op fietsen met kleine 20" wielen (en een naar beneden gedraaide achtervork) zal de standaard montage aan de zitbuis tot teleurstellende resultaten leiden.

Voorderailleurs zijn er met klemband voor om de zitbuis en voor montage op een aangesoldeerde nok. (Shimano heeft ook nog iets voor snelle montage aan de lopende band verzonnen, met een blikken plaat achter de bracketcup, maar daar wil ik het niet over hebben) De modellen voor montage op nok zijn doorgaans afkomstig van racefietsen, maar SRAM gebruikt het systeem ook voor de MTB`s. Dan koop je een derailleur plus een adapterbeugel om de veelheid van zitbuisdiameters af te dekken.

Bij aanschaf maakt het bovendien nog uit of de trekkabel van boven (toppull)of van onderen (Bottompull) komt, maar voor het onderhoud is dat niet relevant. Sommige derailleurs kunnen beide aan. Bij Shimano is bovendien de overbrengingsverhouding van de race en de MTB derailleurs verschillend. Een STI greep met een MTB derailleur (of andrsom) kan dus aanleiding geven tot het eerder aanlopen van de kooi.


Ieder voorderailleur heeft twee stelschroefjes. Ook zichtbaar de bevestigingsbout van de buisklem (als je die iets lost kun je de derailleur draaien) en het klemschroefje voor de trekkabel	Bottom pull derailleur, duidelijk is ook te zien hoe de aanslagschroefjes werken in combinatie met de nokjes op het onderste armpje van het parallelogram. Wat ook opvalt: een streng van de binnenkabel is reeds gebroken: scherp en de rest gaat ook een keer stuk!

Afstellen.

De derailleur moet zo gemonteerd zijn dat de buitenkooi bij het schakelen ca 2 mm over de tanden van het buitenblad scheert, en met de binnenkooi evenwijdig aan de tandwielen.
Is dat niet in orde, schakel dan de ketting op het kleinste blad om de kabel te ontlasten, en schroef de buisklemschoef iets los. Verdraai en schuif de derailleur op zijn plaats en zet de schroef weer vast.
Schakel de ketting op het grootste achtertandwiel en stel de voorderailleur nu zo af dat de ketting net niet de -linker- binnenplaat van de kooi raakt. De schroef hiervoor zit meestal bovenop de derailleur en het dichtst tegen de zitbuis (foto). Draaien de schroeven mee met het armpje, dan moet je de onderste hebben. Als de binnenkabel te strak zit wil dat uiteraard niet, en komt de binnenkabel los te hangen moet je die nu weer strak zetten. Dit kan vaak met een stelschroef op commandeur of frame, er soms is er een losse stelbus in de buitenkabel opgenomen of anders door de kabel bij de derailleur anders vast te zetten.
Schakel nu voor en achter de hoogste versnelling in. Ook in deze combinatie moet de ketting niet tegen de kooi (maar nu aan de buitenkant) lopen. Met de andere stelschroef en de kabelspanning valt dit meestal eenvoudig in te regelen.
Controleer vervolgens of de ketting goed schakelt, en niet over de tandwielen heen valt: dan beweegt de kooi te ver naar binnen of buiten.

storingslijst voorderailleur

probleem	oplossing
ketting komt in uiterste stand tegen kooi aan	derailleur afstellen
ketting komt in uiterste stand tegen kooi aan, ondanks afstellen	derailleur verdraaid gemonteerd of kooi verbogen, speling op bracketas
als de derailleur zo afgesteld is dat de zaak op het binnenblad goed loopt, loopt de kooi op het buitenblad en de hogere versnellingen gauw aan	derailleur versleten, of draaipunten zitten los (er is soms een schroefje) derailleur hoort niet bij commandeur kabel zit verkeerd aan de derailleurarm, er zijn vaak twee mogelijkheden
ketting valt tussen binnenblad en frame	derailleur te ruim afgesteld (L schroef iets indraaien), speling op bracketas, wilde tandwielcombinaties of schakelen met een wild slingerede ketting zoals op een heftige kasseienstrook. Dit valt ook te verhelpen met een Jumpstop
ketting valt bij schakelen van het buitenblad	derailleur te ruim afgesteld, aanslag schroef iets krapper afstellen. (als je trouwens een pin hebt tussen crank en kettingblad kun je met iets terugschakelen en blijven doortrappen de zaak vaak redden)
afstelling verloopt, ketting haalt het buitenblad niet meer. Na afstellen wil de ketting niet meer naar het binnenblad en blokkeert de shifter.	Indexkabel schuift door het kabelhoedje en wordt korter. Als de buitenkabel vervolgens in de shifter schuift loopt die vast
ketting (op middenblad) schuurt tegen buitenblad als de ketting naar rechts loopt	bracketas te kort niet originele tandwielcombinatie, bv zeer groot buitenblad onderlinge afstand tussen tandwielen niet correct, bv 8-9 speed gemixed, blad met verkeerde offset
ketting slaat door	nieuwe ketting op oud blad of vice versa
ketting loopt klem tussen blad en achtervork (chainsuck)	ketting versleten, slijtage (haken of bramen) aan tandwielen, modder, te dikke tandwielen met dunne ketting, stijve schakel, kromme tand. Kettingblad met andere tandvorm (ander merk) wil soms wel eens helpen.
ketting slaat bij opschakelen het middenblad over	Niet standaardbladcombinatie waardoor de ketting het middenblad niet raakt als de ketting al tegen het buitenblad schuurt: Krijg je dus door een extra groot buiten- of binnenblad of een te klein middenblad

Kettinglengte
Voor een goed functioneren van de derailleurs is een juiste kettinglengte uiteraard belangrijk. Leg de ketting over het grootste voor en achtertandwiel zonder achterderailleur. Breng de uiteinden naar elkaar toe. De juiste lengte is deze afstand + 25-38mm